Vậy, giảm cân theo cách như thế có thực sự hiệu quả? Các nghiên cứu cho thấy điều gì và đâu mới là cách giảm cân nên được áp dụng?
Người ta thường bảo rằng chúng ta phải ăn ít đi và tiêu thụ năng lượng nhiều hơn nếu muốn giảm cân. Theo lí thuyết, điều này nghe có vẻ thuyết phục. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu cho thấy chế độ ăn kiêng như vậy về lâu dài hiếm khi hiệu quả. Hơn thế nữa, việc nạp ít năng lượng còn có khả năng gây hại cho cơ thể hơn là giúp nó khỏe mạnh.
Tổng quan của hơn 30 nghiên cứu ăn kiêng dài hạn cho thấy rằng 2/3 số người ăn kiêng này đã tăng lại nhiều hơn số cân mà họ đã giảm được. Vấn đề không nằm ở việc chúng ta có ý chí để giảm cân hay không. Vấn đề nằm ở cơ chế tự động của cơ thể.
Mỗi người đều có một phạm vi trọng lượng nhất định mà não bộ muốn duy trì cho cơ thể. Phạm vi trọng lượng này thay đổi tùy theo cả hai yếu tố, di truyền và hoàn cảnh sống.
Cơ thể chúng ta được tạo dựng để sống còn và duy trì mức trọng lượng này. Khi bạn bước theo chế độ ăn kiêng, bạn đang đặt cơ thể trước một hoàn cảnh đói và đấu tranh để sống còn (theo cơ chế tự nhiên).
Khi cơ chế sống còn được bật lên, cơ thể sẽ ra lệnh chậm lại quá trình trao đổi chất để bảo tồn năng lượng. Nếu bạn tiếp tục ăn ít hơn những gì cơ thể cần, cơ thể bạn bắt đầu phân hủy cơ của chính nó để sử dụng năng lượng. Sự mất cơ này khiến cho sự trao đổi chất trở nên chậm hơn. Do đó, bạn đốt cháy ít năng lượng hơn.
Cắt bỏ một số thực phẩm nhất định trong khẩu phần ăn thông thường cũng có thể gây ra thiệt hại về tâm lý. Suy nghĩ “cấm” một loại thực phẩm nào đó cũng sẽ đủ để khiến bạn ăn nó nhiều hơn mỗi khi có cơ hội tiếp xúc với nó. Như vậy, bạn vô tình đưa mình vào một vòng lẩn quẩn: kiêng ăn – cảm thấy thiếu thốn – ăn nhiều – cảm thấy tội lỗi.
Lúc này, não của bạn sử dụng mọi phương pháp để khiến cho cân nặng của bạn quay về mức bảo tồn của nó. Đây là lí do tại sao trong lần đầu tiên kiêng ăn, trọng lượng của bạn giảm nhanh chóng. Nhưng theo thời gian, chế độ ăn kiêng lâu ngày sẽ khiến mức trọng lượng bảo tồn của bạn tăng lên. Khi đó, chế độ bảo tồn trọng lượng vẫn cứ được tiếp diễn ngay khi trọng lượng cơ thể bạn đã cao hơn mức bình thường.
Phương pháp kiêng ăn chỉ mang đến kết quả tích cực cả về mặt sinh lý lẫn tâm lý khi bạn kết hợp những nguyên tắc sau:
Đừng tự cấm mình ăn một số loại thực phẩm. Hãy để cơ thể của bạn tin rằng nó có thể tiếp cận với mọi loại thức ăn. Điều này giúp bạn tránh được vòng lẩn quẩn mà chế độ kiêng ăn mang đến.
Lúc còn nhỏ, chúng ta ăn khi đói và ngừng lại khi đã no. Đói là quá trình sinh học tự nhiên và bình thường của cơ thể. Thế mà khi lớn, chúng ta lại học cách bỏ qua những tín hiệu thông thường này. Nếu bạn cố gắng phớt lờ cảm giác này bằng cách cắt giảm khẩu phần ăn, nhịn ăn hoặc ăn không đủ, cơ thể sẽ phản ứng lại bằng sự thèm muốn và ăn quá nhiều ngay khi nó có thể ăn.
Các lời khuyên về vấn đề ăn uống khiến bạn dần hình thành một số định kiến về các loại thức ăn. Ví dụ, vì lí do nào đó, bạn luôn tin rằng salad rất tốt cho cơ thể và cà phê thì không. Thế là bạn tránh đi các món uống có cà phê. Hãy tin tưởng vào nhu cầu của cơ thể bên trong bạn hơn là những định kiến về thức ăn đã được hình thành từ bên ngoài.
