Làm vườn không chỉ là trồng rau hay hoa, tuỳ vào sở thích chúng ta có thể ứng dụng nhiều sáng kiến để tối ưu hoá không gian để tạo ra khu vườn nhỏ cho mình. Vườn đứng, vườn treo, vườn thuỷ canh… hay đơn giản chỉ là các thùng xốp, chậu nhựa đặt ở bất cứ nơi nào cùng có thể trở thành môi trường ươm trồng lý tưởng. Nhưng quan trọng hơn hết, để có được một khu vườn khoẻ mạnh trong một diện tích nhỏ hẹp chúng ta cần nắm bắt những vấn đề cơ bản như đất, nước, sự tương sinh của cây trồng và gieo trồng thật thuận tự nhiên.

Học cách thuận theo tự nhiên

Một khu vườn nhỏ có thể trồng rau, hoa kiểng hoặc kết hợp nhiều thứ không chỉ để phục vụ ý thích, nhu cầu của người chủ vườn mà con là một xã hội thu nhỏ với sự tham gia của nhiều sinh vật sống như: giun, dế, chim chóc, sâu bọ, ong bướm… Tạo lập và duy trì khu vườn chính là duy trì một xã hội thu nhỏ của thiên nhiên.

Vì diện tích gieo trồng nhỏ, chúng ta nên nương nhờ vào đặc điểm khí hậu nơi sinh sống và trồng trọt theo kiểu “mùa nào thức đó”. Mùa hè sẽ rất thích hợp cho các loại cây rau vị, các loại ăn lá thông thường như mồng tơi, mướp, khổ qua, … thì cho sản lượng quanh năm, khu vực có khí hậu lạnh hoặc ôn đới lại thích hợp với các loại cải bắp, xà lách. Cũng chính nhờ trồng trọt theo mùa, các loại thực vật sẽ được tương trợ đầy đủ để phát triển từ khí hậu cho đến các “cư dân nhỏ” của môi trường tự nhiên.

Bên cạnh đó, tạo dựng một mô hình sinh thái nhỏ, sống hoà hợp tránh tận diệt giúp chúng ta tiết kiệm được nhiều tiền bạc và khai thác các ưu thế từ môi trường. Các loại rau củ quả thừa có thể băm nhỏ dùng phủ bề mặt tạo chất dinh dưỡng, vỏ trứng nghiền giúp ngăn các loại ốc sên phá hoại. Thay vì sử dụng các loại hoá chất diệt sâu bọ có thể ảnh hưởng đến nguồn đất và các vi sinh vật có lợi, chúng ta nên khéo léo kết hợp trồng các loại cây có mùi vị mạnh như sả, tỏi, húng quế… để ngăn ngừa.

Ứng dụng tương sinh – tương khắc trong làm vườn

Cây cối cũng như con người, hệ sinh thái cây trồng cũng có những mối liên hệ, tính xã hội và tương tác như hệ sinh thái chung. Chính vì vậy, tìm ra được sự tương sinh – tương khắc trong trồng trọt sẽ giúp chủ vườn tạo lập một khu vườn khoẻ mạnh nhờ tính đa dạng và cộng hưởng lợi ích từ cây cối, đất đai, côn trùng.

Tương sinh – tương khắc trong làm vườn là tổng kết từ khoa học và thực nghiệm. Nắm bắt được điều này sẽ quyết định được phương thức trồng xen canh hay luân canh cho phù hợp. Đồng thời việc trồng xen không những giúp đẩy mạnh sự tương trợ mà còn giúp người làm vườn học được cách sắp xếp, tính toán tối ưu diện tích mảng xanh và diện tích sinh hoạt ở ban công nhỏ.

Có thể chia cây, rau trồng thành các nhóm:

• Che chở: Gồm các cây lớn sẽ bảo vệ cây nhỏ trước gió, tạo bóng râm hoặc giảm sức nóng của mặt trời.
• Giàn tương trợ: Một số loại đậu leo có thể trồng xen với ngô và xem ngô như giàn đỡ để sinh trưởng.
• Dẫn dụ côn trùng có lợi: Trồng thêm một số cây dẫn dụ ong bướm bên cạnh các loại cây cần thụ phấn giữa hoa đực và cái để tăng mức thụ phấn hộ.
• Cải thiện đất: Các loại đậu được biết nhiều về tính năng cố định đạm cho đất.
• Bẫy mồi hay kỵ dơ: Có thể tránh sự gây hại cho cây nhờ các loại cây trồng có mùi chống côn trùng, chuột bọ hoặc hấp dẫn côn trùng bằng màu sắc để đánh lạc hướng cho cây khác.

Khu vườn được tạo ra dù với mục đích gì đi nữa cũng đều muốn mang đến sự hoà hợp giữa thiên nhiên lẫn tâm hồn người trồng, người sinh sống trong không gian xanh đó. Một khu vườn tràn đầy sự sống không chỉ tạo ra một bầu không khí khoẻ mạnh mà còn là nơi lý tưởng gắn kết các cá thể trong gia đình thông qua những công việc chăm sóc và chia sẻ kinh nghiệm cho không gian chung này. Dù với không gian hẹp đến đâu nhưng nếu chúng ta biết vận dụng từ tự nhiên, hiểu được công việc của mình và biết cách tính toán sẽ đều mang lại kết quả nhiều bất ngờ.