Ở nước ta, tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng nhẹ cân là 14,5%, suy dinh dưỡng thấp còi là 24,9%.
Có nhiều nguyên nhân gây suy dinh dưỡng ở trẻ. Trong đó, không thể không nói đến quan điểm sai lầm trong việc nuôi con của các bậc cha mẹ.
Một số quan niệm nuôi con sai lầm thường thấy như:
Không cho con bú sữa mẹ
Sữa mẹ là nguồn thức ăn tự nhiên tốt nhất cho trẻ. Trong sữa mẹ có đầy đủ thành phần dinh dưỡng với tỷ lệ cân đối hoàn hảo cho trẻ.
Kháng thể trong sữa mẹ giúp trẻ tăng cường sức đề kháng chống lại các bệnh nhiễm trùng. Việc nuôi con bằng sữa mẹ sẽ giảm nguy cơ suy dinh dưỡng hoặc thừa thừa cân cho trẻ.
Nếu được nuôi dưỡng bằng sữa mẹ, bé sẽ giảm nguy cơ mắc bệnh mãn tính khi trưởng thành.
Mặc dù sữa mẹ có nhiều lợi ích cho trẻ, nhưng không phải bà mẹ nào cũng biết và thực hiện.
Yếu tố ảnh hưởng đến nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu thường là:
- Mẹ phải đi làm sớm.
- Mẹ nghĩ rằng sữa của mình không tốt bằng sữa công thức.
- Chuộng sữa ngoại.
- Muốn giữ gìn vóc dáng.
- Tin vào quảng cáo, tiếp thị các sản phẩm sữa thay thế sữa mẹ.
- Ngoài ra, một số bà mẹ không biết cho trẻ bú đúng cách và bảo vệ nguồn sữa của mình.
Ăn bổ sung quá sớm hoặc quá muộn
Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới, thời điểm cho trẻ ăn bổ sung (ăn dặm) là khi trẻ tròn 6 tháng tuổi.
Ăn bổ sung quá sớm
Hiện nay vẫn nhiều chị em quan niệm rằng cho trẻ ăn bổ sung sớm, trẻ sẽ cứng cáp hơn. Do vậy, các trẻ thường được tập cho ăn vào tháng thứ 4-5. Thậm chí không ít trẻ còn được ăn bổ sung từ tháng tuổi thứ 3.
Điều này đã ảnh hưởng đến việc tận dụng nguồn sữa mẹ. Trẻ dễ bị rối loạn tiêu hóa dẫn đến suy dinh dưỡng. Đặc biệt một số bà mẹ ở nông thôn vẫn còn nhai cơm, mớm cơm cho trẻ. Trẻ rất có thể bị lây truyền bệnh theo cách cho ăn như thế này.
Theo các nhà dinh dưỡng, trẻ ăn bổ sung sớm sẽ làm tăng gánh nặng cho bộ máy tiêu hóa. Thức ăn bổ sung thường khó tiêu, nên bé sẽ biếng ăn. Không đủ chất dinh dưỡng, bé sẽ chậm tăng cân và dễ bị suy dinh dưỡng
Nên chuyển chế độ ăn tuần tự từ các thức ăn lỏng như sữa, chuyển sang bột loãng, bột đặc rồi cháo và cơm.
Ăn bổ sung quá muộn
Sữa mẹ sau 6 tháng không thể đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng ngày càng tăng lên của trẻ. Ngoài việc bú sữa mẹ, trẻ cần được ăn thêm từ 1-2 bữa bột trong một ngày.
Khi cho trẻ ăn bổ sung muộn, sữa mẹ không đủ đáp ứng nhu cầu thì trẻ sẽ chậm tăng cân.
[lo_irp post=’439′]
Chăm sóc và nuôi dưỡng khi trẻ ốm
Chăm sóc trẻ trong và sau khi bệnh rất quan trọng vì nó ảnh hưởng đến khả năng hồi phục và sức đề kháng của trẻ.
Khi trẻ bị ốm: sốt, tiêu chảy,…, trẻ cần chất dinh dưỡng nhiều hơn bình thường. Trong khi đó một số bà mẹ, để trẻ phải ăn kiêng khem như:
- Không cho trẻ ăn dầu hoặc mỡ, chỉ cho ăn bột ngọt (đường)
- Không cho trẻ bú, không cho trẻ ăn rau xanh,…sợ trẻ đi ngoài nhiều hơn
Trẻ bị sốt mất nước, nhưng không kịp thời bù nước cho trẻ. Sau khi khỏi bệnh, không cho trẻ ăn nhiều hơn để trẻ mau hồi phục. Chế độ ăn kiêng cữ mất cân đối và không đủ chất khiến trẻ có nguy cơ suy dinh dưỡng.
Chế độ ăn thiên lệch cho trẻ
Bữa ăn bổ sung của trẻ cần đảm bảo đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu:
- Nhóm đường bột
- Nhóm cung cấp chất đạm, chất béo,
- Vitamin và chất khoáng
Cho ăn đủ nhu cầu, cân đối các chất dinh dưỡng giúp cho trẻ phát triển tốt. Ngược lại, khẩu phần ăn quá nhiều đạm sẽ khiến hệ tiêu hóa của trẻ quá tải. Điều này khiến trẻ bị rối loạn tiêu hóa, gây phân sống, tiêu chảy…
Một sai lầm khác là các bà mẹ vẫn cho rằng nước thịt, nước hầm xương đã đủ dinh dưỡng. Trong khi các loại nước hầm này hầu như không chứa đạm.
Các thức ăn cung cấp chất đạm vẫn còn được sử dụng đơn điệu. Nhiều bà mẹ không cho con ăn cá, cua, tôm, trứng… vì sợ con bị dị ứng. Sai lầm này sẽ khiến con dễ chán ăn, tạo thói quen ăn uống thiên lệch cho con.
Quan niệm chăm sóc bù cho con khi con lớn hơn
Các bậc cha mẹ chịu tác động của lối sống hiện đại thường có quan niệm sai lệch này. Do công việc bận rộn, họ có ít thời gian chăn sóc con. Từ đó hình thành tư duy “chăm sóc bù”.
Đây là quan niệm sẽ giết chết trí thông mình của con bạn. Vì khoa học đã chứng minh giai đoạn còn là thai nhi và 2 năm đầu đời của trẻ là lúc trẻ cần dinh dưỡng nhất để làm nền tảng cho sự phát triển não bộ và thể chất sau này.
Giai đoạn 1000 ngày đầu đời chính là cửa sổ cơ hội để phòng ngừa các bệnh mạn tính. Nếu trong thời gian này, trẻ không được chăm sóc nuôi dưỡng tốt thì chúng ta sẽ chẳng có cơ hội nào làm điều đó nữa.